Niniejsza strona korzysta z plików cookies. Przeglądanie tej witryny, oznacza zgodę na używanie plików cookies zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki Użytkownika.
Akceptacja
Prokuratura Okręgowa w Krakowie - wersja angielska
Elektroniczna skrzynka
podawcza Elektroniczna skrzynka podawcza Prokuratura Okręgowa
i Prokuratury Rejonowe Prokuratura Okręgowa i Prokuratury Rejonowe

Podejrzany - prawa i obowiązki

Podejrzany - podstawowe prawa i obowiązki
opracowała: prokurator Mirosława Kalinowska-Zajdak

Podejrzany - to osoba, co do której wydano postanowienie o przedstawieniu zarzutów, albo której bez wydania takiego postanowienia postawiono zarzut w związku z przystąpieniem do przesłuchania w charakterze podejrzanego (art.71 § 1 kpk). Osoba taka, z chwilą wniesienia oskarżenia lub skierowania do sądu przez prokuratora wniosku o warunkowe umorzenie postępowania, uważana jest za oskarżonego (art. 71 § 2 kpk).

 

Podstawowe obowiązki podejrzanego w procesie karnym

 

Podejrzany jest obowiązany poddać się:

1. oględzinom zewnętrznym ciała oraz innym badaniom nie połączonym z naruszeniem integralności ciała, w szczególności wolno od podejrzanego pobrać odciski, fotografować go oraz okazać w celach rozpoznawczych innym osobom (art. 74 § 2 pkt. 1 kpk);

2. niezbędnym dla postępowania badaniom psychologicznym i psychiatrycznym oraz badaniom połączonym z dokonaniem zabiegów na jego ciele, z wyjątkiem chirurgicznych, przeprowadzanych przez uprawnionego do tego pracownika służby zdrowia z zachowaniem wskazań wiedzy lekarskiej, jeśli nie zagrażają zdrowiu podejrzanego; w szczególności podejrzany jest obowiązany poddać się pobraniu krwi, włosów lub wydzielin organizmu (art. 74 § 2 pkt. 2 kpk).

3. pobraniu przez funkcjonariusza Policji wymazu ze śluzówki policzków, jeżeli jest to nieodzowne i nie zachodzi obawa, że zagrażałoby to zdrowiu podejrzanego lub innych osób (art 74 § 2 pkt. 3 kpk).

Podejrzany pozostający na wolności:

1. obowiązany jest stawić się na każde wezwanie w toku postępowania karnego oraz zawiadomić organ prowadzący postępowanie o każdej zmianie miejsca zamieszkania lub pobytu trwającej dłużej niż 7 dni. W razie nie usprawiedliwionego niestawiennictwa podejrzanego można zatrzymać i sprowadzić przymusowo (art. 75 § 1 i 2 kpk);

2. podejrzany przebywający za granicą ma obowiązek wskazać adresata dla doręczeń w kraju; w razie nie uczynienia tego pismo wysłane pod ostatnio znanym adresem w kraju, albo jeżeli adresu tego nie ma, załączone do akt sprawy, uważa się za doręczone (art. 138 kpk);

3. w razie zmiany miejsca pobytu, bez podania nowego adresu, pisma wysłane w toku trwającego śledztwa lub dochodzenia pod dotychczasowy adres, uważa się za doręczone (art. 139 kpk).

 

Podstawowe prawa podejrzanego

Podejrzany ma prawo:

1. składać wyjaśnienia, może jednak bez podania powodów odmówić odpowiedzi na poszczególne pytania lub odmówić składania wyjaśnień (art. 175 § 1 kpk);

2. składać wnioski o dokonanie czynności śledztwa lub dochodzenia (art. 315 § 1 kpk); podejrzanemu i jego obrońcy nie można odmówić wzięcia udziału w czynności jeśli tego żądają (art 315 § 2 kpk).

3. korzystania z pomocy obrońcy, przy czym, może mieć jednocześnie nie więcej niż trzech obrońców (art. 77 kpk);

4. żądania przesłuchania go z udziałem ustanowionego obrońcy, którego jednak niestawiennictwo nie tamuje przesłuchania (art. 301 kpk);

5. podejrzany ma prawo żądać w postępowaniu przygotowawczym umożliwienia mu w toku przesłuchania złożenia wyjaśnień na piśmie. Takie pisemne wyjaśnienia z zaznaczeniem daty ich złożenia i podpisane przez podejrzanego stanowią załącznik do protokołu (art 176 § 1 kpk); przesłuchujący może jednak z ważnych powodów odmówić zgody na złożenie wyjaśnień na piśmie (art 176 § 2 kpk).

6. za zgodą prokuratora, podejrzanemu można udostępnić akta i umożliwić sporządzenie odpisów oraz odpłatnie wydać kserokopie z akt lub uwierzytelnione odpisy (art. 156 § 5);

7. jeżeli podejrzany nie włada w wystarczającym stopniu językiem polskim, ma prawo do skorzystania z bezpłatnej pomocy tłumacza (art. 72 § 1 kpk), a także do uzyskania postanowień o przedstawieniu, uzupełnieniu lub zmianie zarzutów, aktu oskarżenia oraz orzeczeń podlegających zaskarżeniu wraz z tłumaczeniem (art. 72 § 3 kpk);

8. podejrzany (oskarżony) nie ma obowiązku dowodzenia swej niewinności, ani też dostarczania dowodów na swoją niekorzyść (art. 74 kpk);

9. podejrzany musi mieć wyznaczonego obrońcę jeżeli jest nieletni, głuchy, niemy lub niewidomy, zachodzi uzasadniona wątpliwość co do jego poczytalności, a także, gdy sąd uzna, że występują inne okoliczności utrudniające jego obronę (art.79 § 1 i § 2 kk), z tym, że w razie stwierdzenia przez biegłych lekarzy psychiatrów, że poczytalność podejrzanego w chwili popełnienia czynu jak i w chwili postępowania nie budzą wątpliwości, udział obrońcy w dalszym ciągu nie jest obowiązkowy, a sąd może cofnąć wyznaczenie obrońcy z urzędu (art. 79 § 4 kpk);

10. ma prawo do końcowego zaznajomienia z materiałami postępowania, przy czym, o terminie zaznajomienia powiadamia się go na jego wniosek (art. 321 § 1 kpk), a nieusprawiedliwione niestawiennictwo, nie tamuje dalszego postępowania (art. 321 § 4 kpk);

11. w terminie trzech dni od daty zaznajomienia, ma prawo do złożenia wniosku o uzupełnienie postępowania (art. 321 § 5 kpk).

Aktualności